ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΕΛΙΓΓΩΝΗΣ
Με μαύρα γράμματα θα είναι γραμμένο το 2015 στη 41χρονη ιστορία της Ν.Δ., καθώς η ιστορική παράταξη που ίδρυσε ο Κωνσταντίνος Καραμανλής το 1974 υπέστη τρεις στρατηγικού χαρακτήρα εκλογικές ήττες εντός εννέα μηνών, παραμένει εδώ και τρεις μήνες σε «κενό εξουσίας», ενώ, σαν να μην έφταναν αυτά, η αδυναμία της να διεξαγάγει εσωκομματικές εκλογές οδήγησε σε αμφισβήτηση ακόμη και του χαρακτήρα της ως κόμματος εξουσίας. Με άλλα λόγια, το 2015 βρήκε τη Ν.Δ. κυβερνών κόμμα και την αφήνει σε βέρτιγκο, να ψάχνει την «επόμενη μέρα» σε πολιτικό και ιδεολογικό επίπεδο, αλλά και σε ό,τι αφορά τα πρόσωπα και τους ρόλους τους.
Πέρυσι τέτοιες ημέρες, η αποτυχία εκλογής του Στ. Δήμα ως Προέδρου της Δημοκρατίας είχε διαπιστωθεί τρις, η Βουλή είχε διαλυθεί και η χώρα όδευε στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου. Ο Αντ. Σαμαράς προετοιμαζόταν για την ήττα και ο ίδιος, αλλά και το επιτελείο του, κατάστρωναν τα σχέδιά τους για την «επόμενη μέρα». Σχέδια τα οποία περιγράφονταν με τη φράση «αριστερή παρένθεση». Με το που ο ΣΥΡΙΖΑ ανέβηκε στην εξουσία, η Ν.Δ. του Αντ. Σαμαρά άρχισε να εφαρμόζει τα σχέδιά της, ενώ ο πρώην πρωθυπουργός προέβλεπε σε όλους τους συνομιλητές του ότι «δεν θα αντέξει πολύ η κυβέρνηση». Κι αυτό παρά το γεγονός ότι η λυσσαλέα τρομολαγνρία που είχε χρησιμοποιήσει κατά την προεκλογική εκστρατεία ο τότε πρωθυπουργός δεν έφερε τα προσδοκώμενα για το επιτελείο του: Η ήττα της 25ης Ιανουαρίου δεν ήταν καθόλου «αξιοπρεπής», όπως επιδιωκόταν. Ήταν εκκωφαντική και βαριά.
Με σύμμαχο την ευρω-Δεξιά
Σε κάθε περίπτωση, μετά την ήττα, πρώτο μέλημα του Αντ. Σαμαρά, πριν καν επιδιώξει τη «δικαίωση» της υστεροφημίας» του, ήταν να γαντζωθεί στον προεδρικό θώκο του κόμματός του. Στηριζόμενος στην ασθενή αμφισβήτησή του, αλλά και στην απροθυμία πολλών κορυφαίων να εισέλθουν σε εσωκομματική διελκυστίνδα για "ένα πουκάμισο αδειανό", ο πρώην πρωθυπουργός επέβαλε την άποψή του πως το συνέδριο του κόμματος θα γινόταν το 2016 και κέρδισε χρόνο στο τιμόνι του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης - με την προσδοκία ότι ο χρόνος που κέρδισε θα αποδεικνυόταν μεγαλύτερος από τον χρόνο της νεοεκλεγείσας κυβέρνησης.
Τους μήνες που ακολούθησαν, οι επαφές Σαμαρά με το ΕΛΚ -δηλαδή την Ευρωδεξιά- είχαν ως μόνο στόχο την εκδήλωση πολλών μικρών «σαμποτάζ» κατά της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, που διαπραγματευόταν υπό δύσκολες συνθήκες. Μάλιστα, στις 24 Απριλίου, ο πρόεδρος της ευρωκοινοβουλευτικής ομάδας του ΕΛΚ Μάνφρ. Βέμπερ είχε προβεί σε προκλητικότατες δηλώσεις κατά της Ελλάδας, «απειλώντας» την κυβέρνηση με Grexit. Τότε, ο ΣΥΡΙΖΑ αλλά και αρκετά «γαλάζια» στελέχη είχαν καταδικάσει τις δηλώσεις του Γερμανού ευρωδεξιού, κάτι που δεν έκανε ποτέ ο Αντ. Σαμαράς, καίτοι του ζητήθηκε δημοσίως. Άλλωστε, πριν από κάθε Σύνοδο Κορυφής, στις προ - συνόδους των ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων, η Ευρωδεξιά καλούσε την κυβέρνηση Τσίπρα να... υπογράψει Μνημόνιο και επεφύλασσε θερμά λόγια για την πρωθυπουργική θητεία του Αντ. Σαμαρά, ο οποίος συμμετείχε στις προ - συνόδους...
Εσωστρέφεια και αμφισβήτηση
Οι πρώτοι μήνες του 2015 κύλησαν με την κυβέρνηση να διαπραγματεύεται, τη χώρα να αντιμετωπίζει εκβιασμούς και πιστωτική ασφυξία και τη Ν.Δ. να βυθίζεται ολοένα και βαθύτερα στην εσωστρέφεια. Σύμφωνα με πολλά «γαλάζια» στελέχη, οι κρίσιμες στιγμές που διερχόταν η χώρα «έσωσαν» τον Αντ. Σαμαρά, αφού πολλά κορυφαία στελέχη έλεγαν και δημοσίως ότι οι όποιες εσωκομματικές εξελίξεις θα έπρεπε να δρομολογηθούν μετά την επίτευξη συμφωνίας μεταξύ της Ελλάδας και των δανειστών. Είχε προηγηθεί η σαφής προειδοποίηση της Ντ.Μπακογιάννη προς τον Αντ. Σαμαρά πως «ό,τι αλλάζει πεθαίνει», το επίμονο αίτημα για έκτακτο συνέδριο που διατύπωναν πολλά κορυφαία στελέχη (Ντ. Μπακογιάννη, Ν. Δένδιας, Κυρ. Μητσοτάκης κ.ά.) και οι σχετικές υπογραφές που είχαν συγκεντρωθεί περίπου από τους μισούς βουλευτές του κόμματος. Ωστόσο, η σχετική προσπάθεια είχε μείνει στη μέση όταν ο Αντ. Σαμαράς διεμήνυσε ότι «δεν έχει κανένα πρόβλημα με την διεξαγωγή συνεδρίου, αλλά τέτοιο δώρο στον ΣΥΡΙΖΑ δεν κάνει».
Δημοψήφισμα: Ήττα για Σαμαρά, Καραμανλή και... «ευρω-μέτωπο»
Ωστόσο, η επιτυχημένη ώς τότε προσπάθεια του Αντ. Σαμαρά να γαντζωθεί στην ηγεσία της Ν.Δ. ανετράπη στις 5 Ιουλίου, όταν το «Όχι» του δημοψηφίσματος επικράτησε συντριπτικά υπέρ του «Ναι». Ο Αντ. Σαμαράς, κατά τη σύντομη «προεκλογική» περίοδο, είχε επιχειρήσει να «πάρει πάνω του» το «Ναι», φέρνοντας στο προσκήνιο ένα παλιό σχέδιο που είχε με τον πρώην συνέταιρό του, Ευ. Βενιζέλο: τη συγκρότηση ενός «ευρωπαϊκού μετώπου», που θα συγκροτείτο, ουσιαστικά, από τα παλιά κόμματα του μνημονιακού μπλοκ, για να αντιμετωπίσει τον ΣΥΡΙΖΑ. Σημειωτέον ότι το δημοψήφισμα του περασμένου Ιουλίου είχε ως αποτέλεσμα να... «σπάσει τη σιωπή» του και ο... παγίως σιωπηλός Κ. Καραμανλής. Ο πρώην πρωθυπουργός παρενέβη υπέρ του «Ναι», βέβαιος πως θα «καπέλωνε» την Κεντροαριστερά, αλλά και τη Ν.Δ. του Αντ. Σαμαρά. Ωστόσο, έχασε. Μαζί με το «Ναι».
Η Ν.Δ. στα χέρια του Ευ. Μεϊμαράκη
Ήδη από το βράδυ του δημοψηφίσματος, οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες. Το κλίμα στη Συγγρού ήταν βαρύ, ο Αντ. Σαμαράς συναντήθηκε με πολλά στελέχη και οι περισσότερες εισηγήσεις που δέχθηκε συνέτειναν στο συμπέρασμα πως «δεν τον σήκωνε το κόμμα». Η παραίτηση ήταν μονόδρομος. Έτσι κι έγινε, με τον πρώην πρωθυπουργό να ανακοινώνει ότι αναλαμβάνει την ευθύνη της ήττας του «Ναι» και να παραδίδει τη Ν.Δ. στα χέρια του Ευ. Μεϊμαράκη ως μεταβατικού προέδρου.
Τις μέρες που ακολούθησαν, ο πολιτικός χρόνος ήταν πυκνός. Και ο Ευ. Μεϊμαράκης έστριψε το τιμόνι της Ν.Δ. από τη «δομική» αντιπολίτευση του «όχι σε όλα» στην υπό όρους συναίνεση, κάτι που φάνηκε στο συμβούλιο των πολιτικών αρχηγών υπό τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. «Η Ν.Δ. θέλει βιώσιμη και κοινωνικά δίκαιη συμφωνία», υπογράμμιζε τότε ο μεταβατικός πρόεδρος της Ν.Δ., που «εξουσιοδότησε» τον πρωθυπουργό «να φέρει συμφωνία και να κρατήσει τη χώρα στην Ευρωζώνη». «Η Ν.Δ. θα είναι παρούσα, ακόμη κι αν κάποιοι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ δεν στηρίξουν τη συμφωνία» προανήγγειλε ήδη από τα μέσα Ιουλίου ο Ευ. Μεϊμαράκης, κάτι που επιβεβαιώθηκε εν τοις πράγμασι στις 14 Ιουλίου.
Δεύτερες εκλογές, τρίτη ήττα
Μετά τη συμφωνία της 13ης Ιουλίου και την ψηφοφορία της 14ης Αυγούστου, άνοιξε ο δρόμος για τις εκλογές. Εκεί, ο Ευ. Μεϊμαράκης κατάφερε να κρατήσει τα ποσοστά του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου η συναινετική διάθεση που είχε δείξει τις προηγούμενες εβδομάδες... πήγε περίπατο. Ο πρόεδρος της Ν.Δ. διεξήγαγε εκστρατεία με απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς σε βάρος του Αλ. Τσίπρα, χαρακτήρισε «άχρηστους» τους δημοσίους υπαλλήλους που επανεπροσέλαβε η κυβέρνηση, ενώ «μπέρδευε» και σχετικά με το στίγμα του έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς από το «σκληρό ροκ» έφτανε στις προτάσεις προς τον Αλ. Τσίπρα να... αναλάβει καθήκοντα αντιπροέδρου μιας κυβέρνησης με κορμό τη Ν.Δ.!
Αναζητώντας αρχηγό από... φιάσκο σε φιάσκο
Από την ήττα στις εκλογές της 20ής Σεπτεμβρίου ώς σήμερα, η Ν.Δ. έχει μπει σε μια επώδυνη επιχείρηση αναζήτησης της «επόμενης μέρας». Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης κλείνει αισίως τρεις μήνες χωρίς εκλεγμένο αρχηγό, ενώ το φιάσκο της 22άς Νοεμβρίου, όταν η άγνωστη εταιρεία Infosolutions δεν κατάφερε να «σηκώσει» την πανελλαδική ψηφοφορία, άφησε βαριά τραύματα στο κύρος του κόμματος.
Αποκαραμανλοποίηση
Ωστόσο, η παρατεταμένη προεκλογική περίοδος και το φιάσκο αποκάλυψαν το πραγματικό επίδικο της διαδικασίας εκλογής αρχηγού: το κατά πόσο, δηλαδή, το κόμμα θα επιστρέψει στον έλεγχο των «καραμανλικών» έπειτα από τα έξι χρόνια της «σαμαρικής» ακροδεξιάς του μετάλλαξης. Ο Κ. Καραμανλής, με τις ευθείες διαρροές του υπέρ του Ευ. Μεϊμαράκη, δεν έχει κρύψει τις προθέσεις του να μην αφήσει το κόμμα που ίδρυσε ο θείος του να πέσει σε «ξένα χέρια». Ταυτόχρονα, ο τρόπος με τον οποίο ψήφισαν οι ψηφοφόροι στις 20 Δεκεμβρίου δείχνει πως η «παρένθεση Σαμαρά» αποδοκιμάζεται πλέον από τη «γαλάζια» βάση: το εισιτήριο για τον δεύτερο γύρο πήραν ο Ευ. Μεϊμαράκης και ο Κυρ. Μητσοτάκης, με τους ψηφοφόρους της Ν.Δ. να ψηφίζουν στροφή στο Κέντρο. Πλέον, το κατά πόσο η Ν.Δ. θα επιστρέψει σε «καραμανλικά» χέρια θα κριθεί στις 10 Ιανουαρίου, με την αναμέτρηση να παίρνει, έστω και τη δωδεκάτη ώρα, ιδεολογικά χαρακτηριστικά, καθώς στις «γαλάζιες» κάλπες αναμετράται η λαϊκή με τη νεοφιλελεύθερη Κεντροδεξιά.