ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ Κ. ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ
Οι πιο πολλοί νομίζουμε - και μερικοί είναι και σίγουροι!- πως ο μήνας Αύγουστος έχει κάθε χρόνο 2 φεγγάρια, και μάλιστα είναι τα μεγαλύτερα και τα καλύτερα και τα φωτεινότερα!!! Όλα αυτά είναι μ ύ θ ο ς.
Τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικά.
Ο σεληνιακός κύκλος κρατάει 29,5 μέρες. Δηλαδή έχουμε πανσέληνο κάθε 29,5 ημερόνυκτα. Δηλαδή αν σήμερα τα μεσάνυχτα έχουμε πανσέληνο, η επόμενη πλήρης πανσέληνος ‘ακριβώς’, θα είναι όταν έχουμε εμείς ημέρα!. Δηλαδή θα έχουν πλήρη πανσέληνο στην άλλη πλευρά της γης στην Αυστραλία.
Λίγοι έχουμε κατανοήσει πως την βραδιά που έχουμε πανσέληνο, εκείνη τη νύχτα έχει όλος ο πλανήτης, όλη η γη πανσέληνο (αλλά διαφορετικές ώρες…) Δηλαδή η γη είναι στη μέση και ο Ηλιος και το Φεγγάρι είναι εντελώς απέναντι στον ουρανό. Γι αυτό και μπορούμε να έχουμε έκλειψη σελήνης μόνο σε πανσέληνο. (όπως και έκλειψη ηλίου έχουμε μόνο στη χάση του φεγγαριού)
Αλλά το πως η πανσέληνος κρατάει μόνο μια νύχτα, είναι κι αυτό κάπως σαν μύθος. Κρατά 2 ή και 3, καθώς βλέπουμε το φεγγάρι με γυμνό οφθαλμό. Μας συμφέρει να δώσουμε μεγαλύτερο εύρος στη λέξη πανσέληνο…
Το μέγεθος –επίσης – του φεγγαριού δεν είναι μεγαλύτερο τον Αύγουστο, αλλά εξαρτάται από το πόσο κοντά στη γη είναι ο δορυφόρος της, καθώς αλλάζει συνεχώς και απόσταση και τροχιά. Μιά το φεγγάρι είναι ‘αποπάνω’, μια ‘προς νότο’, μια πιο κοντά, μια πιο μακριά, όπως ακριβώς και ο ήλιος αλλάζει τροχιά από χειμώνα σε καλοκαίρι.
Αλλά κάθε πότε έχουμε 2 φεγγάρια?
Αφού έχουμε ορίσει τους μήνες να έχουν 31 ο Ιανουάριος, 28 ή 29 ο Φλεβάρης, 31 ο Μάρτης, κλπ. κλπ., μπορούμε να πούμε πως ο μόνος μήνας που δεν έχει ποτέ δυό φεγγάρια (δυο πανσελήνους) είναι ο κουτσοφλέβαρος που ακόμα και 29 μέρες όταν έχει, δεν προλαβαίνει να έχει 2 φεγγάρια, αφού οι δύο πανσέληνοι απέχουν 29,5 μέρες. Ο φλεβάρης δεν έχει 2 φεγγάρια με τίποτα, ούτε και να έχει το θεό μπάρμπα!
Ολοι οι άλλοι μήνες μπορούν να έχουν. Όσοι μήνες έχουν 30 μέρες μπορεί να έχουν δυό φεγγάρια κάθε 14 χρόνια, αν έχουν την πρώτη του μηνός θα έχουν και την 30. Οι μήνες που έχουν 31 μέρες μπορούν να έχουν 2 φεγγάρια κάθε 7 χρόνια. Αν πέσει την πρώτη και 30 , ή την 2 και 31. Φέτος – για παράδειγμα- ο Ιούλιος είχε 2 φεγγάρια, στις 1 και στις 29. Ο Αύγουστος φέτος έχει μόνο ένα… Υπομονή, σε 4 χρονάκια, το 2019 ο Αύγουστος θα έχει 2 φεγγάρια…
Ο μύθος ,-λοιπόν- για τον Αύγουστο, ίσως πλάστηκε επειδή ο κόσμος αυτό το μήνα είναι στα χωριά του, στην όμορφη ελληνική φύση, πολλοί κάνουν τα μπάνια τους, πολλά τα πανηγύρια, τα γλέντια και οι έρωτες του Αυγούστου. Κι έτσι έφτιαξαν το παραμυθάκι πως υπάρχουνε και 2 πανσέληνοι.
--υπάρχει ένα παραδοσιακό τραγούδι, καλαματιανό, που μιλάει για 2 φεγγάρια και 2 ήλιους την ίδια μέρα!:
Δύο ήλιοι δυό φεγγάρια βγήκανε σήμερα
Τόνα στο πρόσωπό σου, τ’ άλλο στα σύννεφα!!!
--το μόνο διπλό που έχει ο Αυγουστος είναι η ευχή στη γνωστή παροιμία:
Αύγουστε καλέ μου μήνα, νάσουν δυό φορές το χρόνο!.
Είναι απαράδεκτο να μην ξέρουν για τον κύκλο της σελήνης ειδικά οι γυναίκες, που ο δικός τους κύκλος, τα έμμηνα, επηρεάζεται από τον δορυφόρο της Γης…
Είναι απαράδεκτο επίσης, να μην ξέρουμε πως η αγγλική παγκόσμια λέξη moon, , βγαίνει από το ελληνικό ‘μήνις’ που είναι το άλλο αρχαίο όνομα της σελήνης. Από κεί βγαίνει και ο ‘μηνίσκος’ που έχουμε στο γόνατο, επειδή μοιάζει με μισό φεγγάρι. Από το ‘μήνις’, βγαίνει και ο μήνας, κι από τον μήνα βγαίνει το αγγλικό month.
Δείχνουμε κόμπλεξ όταν λέμε πως έχουμε foul moon, αντί να λέμε ‘πανσέληνο’.
Το φεγγάρι είναι και ο προστάτης των ερωτευμένων, πολλά γίνονται στα φεγγάρια.
Δεν θα ξέφευγε αυτό από τη λαϊκή μούσα:
Φέξε μου φεγγαράκι μου
Να πάω στην αγάπη μου
Φέξε ψηλά και χαμηλά
Γιατί έχει λάσπες και νερά
Εγώ φωτάω ως το πρωΐ
Κι ος έχει αγάπη ας πάει να βρεί…
Το γνωστό αυτό τσάμικο, αριστούργημα από μουσική και στίχους, μας κλείνει το μάτι με νόημα για φεγγαράτο έρωτα. Πόσοι το ξέρουν το τραγούδι? Και πόσοι το τραγουδούν? Και πόσοι το χορεύουν? Σχεδόν κανείς…
Εμπρός όλοι μαζί, για foul moon beach party, very traditional, ouaou!!!
υ.γ. Και μια πρόταση. Να θεσμοθετηθεί ως παγκόσμια επίσημη διήμερη αργία και γιορτή η πριν και η μετά μέρα από κάθε πανσέληνο, ως αφορμή για να αγαπήσουμε περισσότερο τη φύση.