Γιορτάζεται κάθε χρόνο την τρίτη Κυριακή του Ιουνίου σε πολλές χώρες παγκοσμίως, αν και σε ορισμένα κράτη η ημερομηνία μπορεί να διαφέρει (σ.σ.: Στην Αυστραλία γιορτάζεται την πρώτη Κυριακή του Σεπτεμβρίου). Θεωρείται συμπληρωματική εορτή με τη Γιορτή της Μητέρας.
Στην Ελλάδα, όπως και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, η γιορτή του πατέρα είναι κινητή και γιορτάζεται πάντα τη τρίτη Κυριακή του Ιουνίου.
Πώς καθιερώθηκε
Εμπνεύστρια της Παγκόσμιας Ημέρας του Πατέρα θεωρείται η Αμερικανίδα Σονόρα Σμαρτ – Ντοντ, που θέλησε να καθιερώσει μια γιορτή ανάλογη με την Ημέρα της Μητέρας, προκειμένου να τιμήσει τον πατέρα της Γουίλιαμ Σμαρτ, βετεράνο του Αμερικανικού Εμφυλίου Πολέμου, που ανέθρεψε μόνος του τα 6 παιδιά της οικογένειας.
Ο πρώτος εορτασμός της Ημέρας του Πατέρα έγινε στις 19 Ιουνίου 1910 στο Σποκέιν της Ουάσινγκτον, όπου ζούσε η οικογένεια Σμαρτ. Παρέμεινε ένα γεγονός τοπικής σημασίας για πολλά χρόνια μέχρι το 1966, οπότε ο τότε Αμερικανός πρόεδρος Λίντον Τζόνσον με διάταγμά του ανακήρυξε την τρίτη Κυριακή του Ιουνίου ως Ημέρα του Πατέρα. Έκτοτε ήταν θέμα χρόνια ο εορτασμός να περάσει τα αμερικανικά σύνορα και να διεθνοποιηθεί.
Αξίζει να σημειωθεί ότι μια απόπειρα εορτασμού της Ημέρας του Πατέρα είχε γίνει νωρίτερα από την την Γκρέις Γκόλντεν Κλέιτον στο Φέαρμοντ της Δυτικής Βιρτζίνια των Ηνωμένων Πολιτειών στις 5 Ιουλίου 1908.
Η Κλέιτον ήθελε να γιορτάσει προς τιμήν των 210 νεκρών πατέρων που έχασαν τη ζωή τους σε ορυχείο στην αποκαλούμενη Τραγωδία του Μόνονγκα που σημειώθηκε στην πόλη της Δυτικής Βιρτζίνια τον Δεκέμβριο του 1907. Ο εορτασμός της δεν έλαβε ιδιαίτερη προσοχή, καθώς επισκιάστηκε από άλλα γεγονότα που συνέβησαν εκείνη την ημέρα στην πόλη, με αποτέλεσμα ούτε η Δυτική Βιρτζίνια να αναγνωρίσει τη συγκεκριμένη μέρα ως επίσημη εορτή, ούτε να εορταστεί ξανά.