ΓΡΑΦΕΙ Ο ΑΤΝΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Δυστυχώς, λίγοι Έλληνες γνωρίζουν τον αρχαίο Π υ θ α γ ό ρ α.
Δεν ήταν μόνο μέγας ‘φιλόσοφος’. Ήταν και μαθηματικός, γεωμέτρης, μουσικός, και κυρίως μύστης, δηλ. ιδρυτής θρησκείας, από τις ωραιότερες που υπήρξαν!!!
Πρώτος αυτός έφερε στον δυτικό πολιτισμό τη θεωρία για την μ ε τ ε μ ψ ύ χ ω σ η.
η ζωή του
Για τον Πυθαγόρα έχουμε λίγες πληροφορίες. Δεν έχουμε ούτε ένα βιβλίο του .
Γεννήθηκε στην Σάμο τον 6ο αιώνα προ Χριστού , το 580, και υπάρχει ακόμα εκεί το ‘χωριό’ του, το Πυθαγόρειο. Από μικρός έδειχνε ξεχωριστός. Ήταν όμορφος, ήρεμος, σώφρων, εγκρατής... Είχε μία ‘θρησκευτικότητα’…
Ταξίδεψε για 20 χρόνια σε Αίγυπτο- Ινδία, απέκτησε πολλές γνώσεις, εκεί μάλλον μυήθηκε στις ανατολικές θρησκείες και στην μετεμψύχωση. Γι αυτό και σε πολλά αγάλματά του παρουσιάζεται να φορεί ‘τουρμπάνι’.
Γύρισε στην Σάμο, μα σε ηλικία 55 χρονών έφυγε πάλι γιατί δεν άντεχε το τυραννικό πολίτευμα και διότι δεν καταλάβανε τη θεωρία του. Δεν μπορούσε αυτός -ένα φιλελεύθερο πνεύμα- να ζήσει εκεί. Πήγε στις ελληνικές αποικίες της Μεγάλης Ελλάδας, όπου και έμεινε έως το θάνατό του, το 496.
Εκεί απέκτησε εκατοντάδες οπαδούς. Δημιούργησε κάτι σαν πολιτικό κίνημα.
Ενεφύσησε το φιλελεύθερο πνεύμα σε πολλές ελληνικές πόλεις της Μεγάλης Ελλάδας Ιταλίας που ήταν υπόδουλες σε τυράννους, και τις ελευθέρωσε.
Εγκαταστάθηκε στον παραλιακό Κρότωνα και ήθελε να φτιάξει το ‘τέλειο’ πολίτευμα, όπου θα κυβερνούν ‘οι χίλιοι’, ένα είδος αριστοκρατικής δημοκρατίας, όχι οχλοκρατίας. Ήταν αντίθετος με τον τύραννο-δικτάτορα Πολυκράτη, αλλά και με τον πολύ όχλο . Όμως τον κατηγόρησαν για αθεΐα και πως διαφθείρει τους νέους. (ακριβώς το ίδιο έγινε και με τον Σωκράτη)
Τελικά διέλυσαν το κίνημά του, έκαψαν τα οικήματα της σχολής, σκότωσαν πολλούς μαθητές του, και για να γλυτώσει έφυγε και πήγε σε άλλη ελληνική πόλη, 200 χιλιόμετρα πιο δίπλα, στο επίσης παραλιακό Μεταπόντιο όπου έμεινε έως το τέλος της ζωής του…, έως τα βαθειά γεράματα, 84 χρόνων…
Πέθανε στο ναό των Μουσών, που υπήρχε εκεί, από εθελοντική ασιτία 40 ημερών!.
Η σχολή του
Δίδασκε στο γνωστό ‘ημικύκλιο του Πυθαγόρα’, δηλ. σε θέατρο.
Οι οπαδοί του έδιναν όρκους μυστικότητας, και ζούσαν σε καθεστώς αυστηρής πειθαρχίας. --Σηκώνονταν πριν ξημερώσει, ασκούνταν να έχουν εγκράτεια στο σεξ, στο φαγητό, στο πιοτό, στον ύπνο. Είχαν κοινοκτημοσύνη στα βασικά αγαθά.
--- Ήταν όλοι τους χορτοφάγοι . Δεν σκότωναν ‘ψυχές’, δεν θυσίαζαν ούτε έτρωγαν σκοτωμένα ζώα. Η χορτοφαγία λέγεται ακόμα και σήμερα ‘πυθαγόρεια διατροφή’.
--Δεν ντύνονταν ούτε καν με μάλλινα ρούχα από πρόβατα, αλλά μόνο με φυτικά ρούχα (λινά-βαμβακερά, κλπ), και μάλιστα λευκά!
--Ασκούνταν στην σιωπή, ειδικά οι αρχάριοι, ίσως και 3 ή και 5 χρόνια σιωπή!, Μοιάζει πολύ με η σύγχρονη yoga , όπου οι ασκούμενοι μαθαίνουν τη σιωπή, τον διαλογισμό, τον έλεγχο της αναπνοής. Η σχολή του λεγόταν Ο μ α κ ο ε ί ο ν , ένα οίκημα όπου όλοι ομού ακούανε τον Πυθαγόρα, άκρα τσιμουδιά!!!
--Βασική τους πίστη ήταν η ψυχή, η αθανασία της, η μετεμψύχωση…
-στην είσοδο της σχολής είχε γράψει το: μ η δ ε ί ς α γ ε ω μ έ τ ρ η τ ο ς ε ι σ ί τ ω.
--Ό,τι έλεγε θεωρούταν από τους μαθητές του σίγουρα σωστό. ‘Αυτός ‘έφα’, το είπε αυτός, άρα ‘ήταν σωστό’. Δεν ήταν και πολύ δημοκρατικός δάσκαλος, μπορούμε να πούμε πως ήταν ολίγον ‘ψώνιο’.
η β α σ ι κ ή φ ι λ ο σ ο φ ί α τ ο υ…
Σε γενικές γραμμές δίδαξε την εσωτερική αφοσίωση, μετριοφροσύνη, ευσέβεια, ‘σωματική’ αγνότητα. Πίστευε πως μόνο με την αγάπη και με τη γνώση μπορούμε να συντονιστούμε με την αρμονία του σύμπαντος.
Ήταν ένας τέλειος αρχαίος τέκτων. (μασόνος). Είναι ο πρώτος θεωρητικός του τεκτονισμού!!! Σε πολλές ζωγραφιές παρουσιάζεται να κρατά τον διαβήτη και τη γωνία ή μια πυραμίδα, τα οποία (όπως και η πεντάλφα) όλα έχουν γίνει τεκτονικά σύμβολα! Οι σύγχρονοι τέκτονες παντού στον κόσμο τον τιμούν ιδιαιτέρως ως δάσκαλό τους. Και λένε την ίδια αρχαία φράση του: ‘εκάς οι βέβηλοι’.
Αθανασία της ψυχής- μ ε τ ε μ ψ ύ χ ω σ η
Η βασική του θεωρία ήταν η αθανασία της ψυχής και η μεταβίβασή της σε άλλα γένη ζώων. (ανθρώπους ή άλλα ζώα) . Όλα τα έμψυχα πρέπει να τα θεωρούμε ομογενή.
– Ήδη από τα αρχαία χρόνια κυκλοφορούσε σαν ανέκδοτο πως: κάποτε ο Πυθαγόρας περνούσε στο δρόμο και είδε να χτυπούν ένα σκυλί, ένοιωσε οίκτο γι αυτό το πλάσμα και του είπε: «πάψε να το χτυπάς! Γιατί είναι η ψυχή ενός φίλου μου! Την αναγνώρισα καθώς άκουσα τη φωνή του!»
(έλεγε πως) Θυμόταν ο ίδιος τις προηγούμενες ζωές του!.
Ίσως στη σχολή του να έκαναν αναδρομές σε άλλες ζωές, ίσως και να ‘εμπνέονταν’ και να επικοινωνούσαν με άλλα πνεύματα…
Μαθηματικά και Γεωμετρία: --εφηύρε τον ‘πυθαγόρειο άβακα’ , την εξάσκηση στην προπαίδεια (το γινόμενο των 10 πρώτων αριθμών), η βάση των απλής αριθμητικής.
--Θεωρούσε ως Ιερά την τετρακτύ . Το 1+2+3+4 =10., τα οποία αν τα βάλεις ως κουκίδες σχηματίζουν ένα ισόπλευρο τρίγωνο, με μια τελεία στη μέση…
--- Μελέτησε τον μαγικό άρρητο αριθμό ‘π’: (3,14), δηλ. την αναλογία περιφερείας κύκλου και διαμέτρου.
---Ο αριθμός της χρυσής τομής, φ: 1,1618 επίσης εφευρέθηκε από τον Πυθαγόρα .
-- Έθεσε τις βάσεις της γεωμετρίας, πολύ πριν τον Αρχιμήδη και τον Ευκλείδη. Εφηύρε το πασίγνωστο πυθαγόρειο θεώρημα , το οποίο στην μαστορική γλώσσα είναι ένας πρακτικός τρόπος για να ‘γωνιάζουν’. Μετρούν 3 μήκη, μετρούν ‘περίπου’ κάθετα 4 μήκη, και η γωνία είναι ορθή αν η υποτείνουσα είναι ακριβώς 5.
-- Βρήκε και μελέτησε πως 12 πεντάγωνα συμπληρώνουν μια κανονική σφαίρα. Είναι το γνωστό δ ω δ ε κ ά ε δ ρ ο του Πυθαγόρα, το οποίο είναι η βάση για τους 12 θεούς, τις 12 νότες, και άλλες πολλές δωδεκάδες…
Μουσική: Μελέτησε τους τόνους (νότες ) της μουσικής, και τις κλίμακες . Εφεύρε τον κανόνα, ένα πειραματικό μονόχορδο όργανο, όπου είδε πώς αν μειώσει τη χορδή στο μισό διάστημα βγάζει ίδια νότα μιάς κλίμακας παραπάνω! Είναι κάτι που σήμερα ξέρουν όλοι οι οργανοπαίκτες και οι κατασκευαστές οργάνων. Από αυτό το όργανο , βγήκε στην πορεία το ‘κανονάκι’, ένα οριζόντιο πολύχορδο όργανο, σαν το ψαλτήρι (εκκλησιαστικό όργανο), και σαν το σαντούρι.
Μελέτησε τη σχέση αριθμών με τις κλίμακες της μουσικής. Διαίρεσε την κλίμακα σε 12 διαστήματα, 12 ‘νότες’ , Είδε πως η 5η ,7η ,9η και 10η ,12η νότα έχουν άλλη ακουστική μεταξύ τους, είναι οι γνωστές μαύρες νότες στο πιάνο!. Είδε πως κάθε χορδή είναι σαν να έχει δύο ομάδες , μία με 7 νότες και μία με 5 (3+2), σύνολο 12. Η αναλογία 5 προς 3, είναι 1,666, πολύ κοντά στη χρυσή τομή, ‘φ’: 1,618 , η οποία υπάρχει ήδη στη φύση, παντού. Αυτός βρήκε πρώτος τις μουσικές κλίμακες και την αρμονία αλλά και το συναίσθημα που δίνει η καθεμία.
Αστρονομία:
-Είπε πρώτος πως ο Αυγερινός και ο Αποσπερίτης είναι ο ίδιος πλανήτης η Αφροδίτη.
--Αλλά είναι και ο πρώτος που είπε πως η γή γυρίζει γύρω απ τον ήλιο! 3 αιώνες πριν τον Αρίσταρχο το Σάμιο, και δυό χιλιετίες πριν τον Κοπέρνικο και το Γαλιλαίο… Λέει χαρακτηριστικά ο Αριστοτέλης (περί ουρανού, 2.13, 293α18-25) : ενώ οι περισσότεροι άνθρωποι λένε ότι η γη παραμένει στο κέντρο…, εκείνοι της Σικελικής σχολής, που αποκαλούνται Πυθαγόρειοι, λένε το αντίθετο. Λένε πως υπάρχει φωτιά στο κέντρο ( ο ήλιος), και η γη είναι ένα από τα ουράνια σώματα, η οποία περιστρεφόμενη γύρω από το κέντρο δημιουργεί το αποτέλεσμα της νύχτας και της ημέρας.
----------Η καλοσύνη, η εγκράτεια, η μουσική, και γενικά η πνευματικότητα, όλα αυτά δείχνουν πως ο αγαπημένος θεός του Πυθαγόρα ήταν ο Απόλλων.
Τις θεωρίες του τις συνέχισαν πολλοί ‘νεοπυθαγόρειοι’ φιλόσοφοι…, οι οποίοι επηρέασαν άλλους μεγάλους φιλοσόφους: Σωκράτη, Πλάτωνα, Αριστοτέλη, και μέσω όλων αυτών όλον τον κόσμο, τέχνες και επιστήμες και θρησκείες.
Π υ θ α γ ο ρ ι κ ά χ ρ υ σ ά έ π η
--Από τους μαθητές του μας έχουν σωθεί τα ‘χρυσά’ ποιήματα των πυθαγορείων, δηλαδή ένα ποίημα 71 σειρών. Αν βάλουμε και τον τίτλο γίνονται 72 . Αλλά μπορούμε να παρατηρήσουμε πως η 48 σειρά, είναι επίτηδες κομμένη σε 2 αράδες για να είναι 72 οι στίχοι!!! (Αλλά γιατί 72? Ίσως επειδή το 6 επί 12=72)
Τα ‘χρυσά έπη’ ξεκινούν με γενικές συμβουλές που θα έλεγε κάθε ηλικιωμένος σε έναν νεώτερο: να σέβεσαι τους θεούς, τους ήρωες, να τιμάς του γονείς, τους κοντινούς συγγενείς, να κάνεις φίλους τους άριστους.
συνεχίζει:μηδ' ἔχθαιρε φίλον σὸν ἁμαρτάδος εἵνεκα μικρῆς,δύναμις γὰρ ἀνάγκης ἐγγύθι ναίει.
=μην εχθρεύεσαι τον φίλο σου εξ αιτίας μικρού λάθους που έκανε, γιατί η δύναμη κατοικεί δίπλα στην ανάγκη. (τον έχεις ανάγκη)
-Μην πράξεις κάτι αισχρό για τον άλλο, αλλά πιο πολύ να τρέπεσαι τον εαυτό σου!
-Να ασκείς τη δικαιοσύνη με λόγια και έργα.
-Λέει πώς το μέτρο το ποτό και στο φαΐ και στο σεξ είναι αυτό: μέτρον δὲ λέγω τόδ', ὃ μή σ' ἀνιήσει. Ό,τι δεν σε πειράζει, τόσο ελεύθερα…
--Πριν κοιμηθείς να σκέφτεσαι: τί καλό έκανα?, τι λάθος?, τι αμέλησα να κάνω?.
--Οι άνθρωποι έχουν ‘αυθαίρετα πήματα’ , έχουν συμφορές που οι ίδιοι προκάλεσαν, ενώ τα αγαθά βρίσκονται δίπλα τους αλλά δεν τα βλέπουν.
Και λέει μια ωραία απλή προς-ευχή προς το Δία: Ζεῦ πάτερ, ἦ πολλῶν κε κακῶν λύσειας ἅπαντας, εἰ πᾶσιν δείξαις, οἵωι τῶι δαίμονι χρῶνται. =Δία Πατέρα, στ αλήθεια θα μπορούσες να γλυτώσεις πολλούς από τις συμφορές τους, αν δείξεις σε όλους τον δαίμονα (τον μικρό θεό) που έχουν μέσα τους!!!
Τελειώνει ως εξής: Κι όταν εγκαταλείψεις το σώμα, και έλθεις στον ελεύθερο αιθέρα , τότε πιά θα είσαι αθάνατος, θεός άφθαρτος, όχι πιά θνητός!!!
Είναι συγκλονιστικός.
Μπορείς να έχεις μαζί σου τα Πυθαγορικά Χρυσά Έπη, στο πρωτότυπο. Αν τα μελετήσεις δεν χρειάζεσαι πιά τη μετάφραση. Μερικοί τα ξέρουν ‘απ έξω’.
Μπορείς να τα τυπώσεις σε ένα μικρό ολιγοσέλιδο βιβλιαράκι τσέπης. Σε αρχαίο κείμενο και σε μετάφραση. Θα είναι το πιο μικρό ευαγγέλιο που υπάρχει. Και το ωραιότερο δώρο...
Πυθαγόρας ο Σάμιος και ο Μεταποντίνος
Το Μεταπόντιο κατά λέξη σημαίνει : ‘μετά τον πόντο’, μετά την θάλασσα, άρα πήγαν εκεί από την δυτική Ελλάδα, αφού τους χωρίζει η θάλασσα...
Αν δεις στο χάρτη , το Μεταπόντιο είναι ακριβώς στην ευθεία της Μεσσηνίας με τη Ζάκυνθο, 5 φορές μακρύτερα! Είναι προς τα κει που δύει ο ήλιος κατά το θερινό ηλιοτρόπιο, στα τέλη του Ιουνίου!
----Ο ιστορικός Στράβωνας αναφέρει πως το Μεταπόντιο ήταν αποικία των αρχαίων Πυλίων του Νέστορα, που πήγαν εκεί αμέσως μετά τον πόλεμο της Τροίας. (ίσως μετά την κάθοδο των Δωριέων)
Έχουν γίνει και άλλοι εποικισμοί στο Μεταπόντιο, σε άλλες εποχές . Το 675, πάλι από Μεσσήνιους της Πελοποννήσου, δηλ. από τον Κυπαρισσιακό κόλπο. Οικιστής τότε αναφέρεται ο Λεύκιππος.
Η Πόλη βρέθηκε στη μεγάλη της ακμή κατά τον 6ο και 5ο αιώνα π.Χ.
Το Μεταπόντιο έγινε τόπος συνάθροισης των Πυθαγορείων, όταν τους έδιωξαν απ τον Κρότωνα… Διάσημος μαθητής του Πυθαγόρα έγινε εκεί ο μεγάλος φιλόσοφος Φιλόλαος ο Μεταπόντιος, και ο Ιππάσιος.
Ο Πυθαγόρας λοιπόν, στα τελευταία χρόνια της ζωής του, δίδαξε αρχαίους άποικους Κυπαρισσιώτες, και πέθανε μαζί με αυτούς , σε αποικία της Κυπαρισσίας.
Το Μεταπόντιο σήμερα στα Ιταλικά λέγεται metaponto, και είναι μια μικρή παραλιακή πόλη σήμερα, σαν την Κυπαρισσία. Έχει μεγάλη παραλία 3 χιλιομέτρων!
Έχει πολύ μεγάλο Αρχαιολογικό Πάρκο που μαρτυρά την αρχαία δόξα της πόλης. Έχει μεγάλο αρχαίο θέατρο, από τα μεγαλύτερα της Ιταλίας. Υπάρχουν ερείπια αρχαίων Ναών: Ήρας, Δήμητρας, Αθηνάς και Απόλλωνα.
Σώζεται -επίσης- μισογκρεμισμένο ένα πολύ μεγάλο κτήριο, το ‘Πυθαγόρειο’, εκεί που ήταν η σχολή του Φιλοσόφου.
Έχει και μεγάλο Αρχαιολογικό Μουσείο όπου φυλάσσονται πολλά εκθέματα απ την περιοχή.
•---Μια ωραία ιδέα είναι να γίνει άμεση αδελφοποίηση της Κυπαρισσίας με τους μακρινούς συγγενείς μας στο Μεταπόντιο. Αλλά και να ανοίξει Πυθαγόρεια Σχολή στην Κυπαρισσία.
υστερόγραφα σχόλια:
1 – Ο πολύς κόσμος νομίζει πως το μηδείς αγεωμέτρητος εισίτω, είναι ιδέα του Πλάτωνα και το είχε στην σχολή του την Ακαδημία. Η αλήθεια είναι πως το είχε ‘κλέψει’ από τον Πυθαγόρα. Όπως και ο Αρίσταρχος του ‘έκλεψε’ το πώς η γη γυρίζει γύρω από τον ήλιο, άποψη που προώθησαν αιώνες μετά ο Κοπέρνικος και ο Γαλιλαίος.
2. -Είναι κρίμα που τα σύγχρονα μαθηματικά έχουν ξεφύγει από τα απλά διδάγματα του Πυθαγόρα, και φορτώνουν στους μαθητές των σχολείων άχρηστες μπερδεμένες θεωρίες. Είναι κρίμα που η αρίθμηση και η γεωμετρία έχει αποκοπεί από την φιλοσοφία, τη θρησκεία και τη μουσική…
3. –Τέλος, είναι ασέβεια που οι σύγχρονοι χριστιανοί δεν γνωρίζουν για τον Πυθαγόρα, για την χορτοφαγία, για τη μουσική, για την αταραξία, και για την αθανασία της ψυχής. Όλα αυτά τα ήξεραν οι πρώτοι χριστιανοί, η ζωή τους έμοιαζε πολύ με τη ζωή των πυθαγορείων. Είναι καιρός να αφαιρεθούν τα εβραϊκά στοιχεία του σημερινού Χριστιανισμού, και να βάλουν στη θέση τους πυθαγόρεια. Είναι κρίμα να μαθαίνουν στα σχολεία τους ψαλμούς του Δαυίδ, και όχι τα πυθαγορικά χρυσά έπη…