Χαλάρωση της λιτότητας στις χώρες που εφαρμόζουν Μνημόνιο, όπως η Ελλάδα, "απαιτούν" οι συντάκτες της έκθεσης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου που αφορά τα έργα και τις ημέρες της τρόικας σε Ελλάδα, Ιρλανδία, Πορτογαλία και Κύπρο.
Σύμφωνα με το προσχέδιο της εν λόγω έκθεσης, που δημοσιεύει η "Καθημερινή", συστήνεται η δημιουργία Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου (με στόχο τη σταδιακή αποχώρηση του ΔΝΤ), η ενίσχυση της δημοκρατικής λογοδοσίας της τρόικας και την αλλαγή των διαδικασιών λήψης αποφάσεων από το Eurogroup.Αν και το προσχέδιο της έκθεσης αναμένεται να τροποποιηθεί κατά τη διαδικασία συζήτησής του στην αρμόδια επιτροπή, είναι σαφές ότι οι συντάκτες του (Othmar Karas και Liem Hoang Ngoc) θεωρούν πως πολλά πρέπει να αλλάξουν στον τρόπο λειτουργίας της τρόικας.
Ειδικά για την περίπτωση της Ελλάδας, στο προσχέδιο επισημαίνεται:
1. Η «λύπη» των συντακτών για το γεγονός ότι παρά τις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει, παρατηρείται «έλλειψη προόδου».
2. Η «απάτη» στα στατιστικά στοιχεία κυριαρχούσε πριν από την εφαρμογή του Μνημονίου.
3. Δεν απεφεύχθη η «συντεταγμένη χρεοκοπία» παρά την οικονομική βοήθεια που δόθηκε. Μάλιστα, γενικότερα υποστηρίζει ότι τα προγράμματα δεν εξασφαλίζουν ότι δεν θα υπάρξει «ασύντακτη χρεοκοπία» ή έξοδος μιας χώρας από το ευρώ μακροπρόθεσμα.
Γενικότερα, σε ό,τι αφορά το σύνολο των χωρών που εφαρμόζουν Μνημόνιο στην έκθεση γίνονται οι εξής διαπιστώσεις:
1. Υπήρξαν υπεραισιόδοξες εκτιμήσεις για την πορεία του ΑΕΠ κάθε χώρας από την τρόικα, με αποτέλεσμα να επηρεάζεται η σχέση δημοσιονομικής προσαρμογής και ανάπτυξης και κατ’ επέκταση να μην επιτυγχάνονται οι δημοσιονομικοί στόχοι (το θέμα του μη σωστού υπολογισμού των δημοσιονομικών πολλαπλασιαστών).
2. Το πρόγραμμα δεν οδήγησε στη μείωση του χρέους των χωρών. Αντιθέτως έχει αυξηθεί «απότομα».
3. Στόχος του ΔΝΤ στα προγράμματα ήταν από την αρχή η εσωτερική υποτίμηση, ενώ της Ε.Ε. η δημοσιονομική προσαρμογή.
4. Δόθηκε «πολύ λίγη» προσοχή στην αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών των Μνημονίων.
5. Δεν υπήρχε νομική βάση στη δημιουργία της τρόικας, σύμφωνα με το ευρωπαϊκό δίκαιο
6. Είναι αδύναμη η «δημοκρατική λογοδοσία» της τρόικας.
7. «Βλέπει» πολιτική επιρροή στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (ESM) από υπουργούς Οικονομικών, αρχηγούς κρατών και εθνικά κοινοβούλια.
Στο πλαίσιο των παραπάνω -και όχι μόνο- διαπιστώσεων, οι συγγραφείς της έκθεσης συμπεριλαμβάνουν στις προτάσεις τους μεταξύ άλλων:
1. Την απαίτηση η τρόικα να λάβει υπόψη της τη συζήτηση για τους δημοσιονομικούς πολλαπλασιαστές και να προχωρήσει στην αλλαγή των όρων των Μνημονίων έχοντας υπόψη τα τελευταία εμπειρικά παραδείγματα. Επί της ουσίας ζητεί τη χαλάρωση της λιτότητας. Υπενθυμίζεται ότι στην περίπτωση της Ελλάδας όλοι έχουν παραδεχτεί ότι δεν υπολογίστηκαν σωστά οι δημοσιονομικοί πολλαπλασιαστές.
2. Την επαναξιολόγηση της διαδικασίας λήψης αποφάσεων του Eurogroup σε ό,τι αφορά τα Μνημόνια για όσες χώρες λαμβάνουν οικονομική βοήθεια, ώστε να συμπεριληφθεί η «δημοκρατική λογοδοσία» σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Επίσης, ζητούν να διασφαλιστεί ο «δημοκρατικός έλεγχος» της εφαρμογής των μέτρων από τις χώρες.
3. Να εξεταστεί το ενδεχόμενο αλλαγής της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, με στόχο να δημιουργηθεί Ευρωπαϊκό Νομισματικό Ταμείο «ως εναλλακτική στο ΔΝΤ». Θα πρέπει ταυτόχρονα να επανεξετασθούν η εμπλοκή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας στην αξιολόγηση των προγραμμάτων, αλλά και η «υποχρεωτική συμμετοχή του ΔΝΤ» στα προγράμματα οικονομικής βοήθειας.
4. Τη συμμετοχή των κοινωνικών εταίρων στη διαμόρφωση των προγραμμάτων (τόσο των υφιστάμενων, όσο και των μελλοντικών).
5. Την ενημέρωση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου από τους εκπροσώπους της Κομισιόν στην τρόικα.