Τσικνοπέμπτη σήμερα και οι άνθρωποι προετοιμάζονται για τη μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής. Η ημέρα αυτή δίνει την ευκαιρία στα νοικοκυριά να καταναλώσουν με εορταστικό και χαρούμενο τρόπο ό,τι κόκκινο κρέας τούς έχει απομείνει πριν από τη νηστεία της Σαρακοστής. Η Τσικνοπέμπτη είναι η Πέμπτη της δεύτερης εβδομάδας του Τριωδίου και, για τη φετινή Αποκριά, τη γιορτάζουμε την Πέμπτη 7 Μαρτίου.
Η λέξη «Τσικνοπέμπτη» προέρχεται από τη λέξη «τσίκνα» (η μυρωδιά του ψημένου κρέατος) και από τη λέξη «Πέμπτη». Γιορτάζεται άλλωστε την Πέμπτη, 11 ημέρες πριν από την Καθαρά Δευτέρα.
Είναι μια μέρα προετοιμασίας για τη μεγάλη νηστεία της Σαρακοστής πριν από το Πάσχα, μια προετοιμασία που έγκειται στην προσπάθεια να βιώσουμε τις επερχόμενες ημέρες της Μεγάλης Τεασσαρακοστής, σύμφωνα με το ekklisiaonline.gr.
Η Τσικνοπέμπτη βρίσκεται στη 2η εβδομάδα της περιόδου που εκκλησιαστικά ονομάζεται Τριώδιο, η οποία αποτελείται από τρεις εβδομάδες πριν εισέλθουμε στη Μεγάλη Τεσσαρακοστή, δηλαδή τη νηστεία πριν από το Πάσχα:
Την 1η εβδομάδα τη λέμε Προφωνή ή Προφωνέσιμη ή και Απολυτή,
Την 2η εβδομάδα τη λέμε Κρεατινή ή Κρεοφάγος, και
Την 3η εβδομάδα τη λέμε Τυρινή ή Τυροφάγος που πλέον δεν τρώγεται το κρέας (από εγκράτεια και «φρενάρισμα» των θελημάτων μας), αλλά τρώμε μόνο γαλακτοκομικά προϊόντα (άμα είναι και βιολογικά, ακόμα καλύτερα).
Κατά τη διάρκεια της πρώτης εβδομάδας του Τριωδίου, δηλαδή την Απολυτή, σταματάει η συνηθισμένη νηστεία της Τετάρτης και της Παρασκευής, ενώ στη δεύτερη εβδομάδα των «απόκρεω» ίσχυε η νηστεία και έτσι η Τσικνοπέμπτη αποκτά ιδιαίτερη σημασία και εθεωρείτο εορτάσιμη ημέρα και το τραπέζι είναι γιορτινό, αφού έρχεται ύστερα από νηστεία και την επομένη έχουμε πάλι νηστεία, δηλαδή προετοιμασία για τα επερχόμενα.
Ο λόγος που έχει καθιερωθεί αυτή η γιορτή να γίνεται ημέρα Πέμπτη είναι ότι η ορθόδοξη εκκλησία θεωρεί σημαντικές τις νηστείες της Τετάρτης και της Παρασκευής, οπότε και έγινε επιλογή της ενδιάμεσης ημέρας από την Τετάρτη και την Παρασκευή, δηλαδή την Πέμπτη.
Επειδή με τον τρόπο που έχει καθιερωθεί το μαγείρεμα της Τσικνοπέμπτης, στα κάρβουνα ή τηγανισμένο, αναδίδεται έντονη τσίκνα-κάπνα, ονομάζεται Τσικνοπέμπτη.
Έχει καθιερωθεί να κυριαρχεί το κόκκινο χρώμα την Τσικνοπέμπτη, είτε το κρέας είναι αυτό, είτε το κρασί, για να μας θυμίσει το Πάσχα και τη χαρά της Αναστάσεως.