Δώδεκα προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων εξέχουσα θέση κατέχουν το θέμα των πόρων (τόσο των οφειλόμενων του 2009 και των τρεχουσών του 2010 όσο και αυτών που θα θεσπιστούν για το 2011) αλλά και το ξεκαθάρισμα των αρμοδιοτήτων θέτουν οι νομάρχες προκειμένου να προχωρήσει ο «Καλλικράτης». Συγκεκριμένα, με απόφαση του 14ου Τακτικού Συνεδρίου της ΕΝΑΕ που ολοκληρώθηκε το μεσημέρι του Σαββάτου η συντριπτική πλειοψηφία των νομαρχών (το κείμενο συνδιαμορφώθηκε από όσους πρόσκεινται στη ΝΔ και το ΠΑΣΟΚ) αν και τονίζουν ότι είναι «η έναρξη νομοθετικής πρωτοβουλίας για τη Διοικητική Μεταρρύθμιση στη χώρα μας, που αποτελεί πάγια θέση των συνεδρίων μας από το 2007», θέτουν ως προϋποθέσεις για να προχωρήσει:1. τον προσδιορισμό του ρόλου της Κεντρικής Διοίκησης (Κράτος – Στρατηγείο)
2. τον απόλυτο προσδιορισμό των αρμοδιοτήτων των επιπέδων Αυτοδιοίκησης και την οριοθέτηση της συνεργασίας των δύο βαθμών της Αυτοδιοίκησης
3. την κοστολόγηση των αρμοδιοτήτων και την εξασφάλιση των αντίστοιχων πόρων οι οποίοι θα καταγράφονται στον προϋπολογισμό του 2011
4. τη δημιουργία χάρτας ανθρώπινου δυναμικού μέσα από την καταγραφή των αναγκών σε προσωπικό, αφού υπολογιστεί με βάση το διάγραμμα ροής των υποθέσεων σε κάθε επίπεδο Αυτοδιοίκησης. Αναγκαία είναι η διαμόρφωση ενιαίου μισθολογίου για τη διόρθωση των μισθολογικών ανισοτήτων στους εργαζομένους καθώς και σύσταση οργανισμού διάρθρωσης και λειτουργίας των νέων υπηρεσιακών μονάδων
5. τη διασφάλιση του αναπτυξιακού χαρακτήρα της αιρετής Περιφέρειας μέσα από το ΕΣΠΑ (Περιφερειακά και Τομεακά Προγράμματα σε ενιαία αναπτυξιακή λογική), Δημόσιες επενδύσεις κ.λ.π.
6. τη δημιουργία Ταμείου Σύγκλισης για άμβλυνση υπαρκτών τοπικών ανισοτήτων
7. ττη σύνταξη του Κώδικα Περιφερειακών Αυτοδιοικήσεων εντός του 2010
8. τη διασφάλιση των διοικητικών πράξεων και αποφάσεων από Ανεξάρτητη Αρχή που θα ελέγχει τη νομιμότητα και όχι τη σκοπιμότητα
9. τη σύσταση χάρτας περιουσιακών στοιχειών για την πλήρη αξιοποίησή τους
10. την κατοχύρωση της καταστατικής θέσης των αιρετών
11. τη διαμόρφωση συνθηκών άμεσης αντιμετώπισης ζητημάτων που αφορούν στη λειτουργία των νομαρχιών σήμερα. Ειδικά για το θέμα αυτό ζητούν «μέχρι το πέρας της τρέχουσας νομαρχιακής περιόδου, να θεσπιστεί διά νόμου και να καταβληθεί το σύνολο των οικονομικών εκκρεμοτήτων των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, ενώ τυχόν εκκρεμότητες που θα ανακύψουν μετά το πέρας της θητείας μας (31.12.2010) και αφορούν αυτή τη χρονική περίοδο να αναληφθούν πλήρως και πληρωθούν από τον Κρατικό Προϋπολογισμό και να μην επιβαρύνουν τον νέο Περιφερειακό θεσμό»
12. τη διαμόρφωση πολιτικών αρχών για τη δημιουργία ισχυρών νησιωτικών πόλων στα νησιωτικά συμπλέγματα και την αξιοποίηση των ορεινών όγκων.
Παράλλληλα δηλώνουν ότι «το Συνέδριο παραμένει ανοιχτό έως την κατάθεση και ψήφιση του νομοσχεδίου».
Στο κείμενο της απόφασης ενσωματώθηκε πρόταση, οι βουλευτές που επιθυμούν να είναι υποψήφιοι Περιφερειάρχες να παραιτούνται από το βουλευτικό αξίωμα πριν καταθέσουν την υποψηφιότητά τους, ενώ τονίζεται ότι «η ιδιαιτερότητα του νησιωτικού χώρου απαιτεί διαφοροποιημένο μοντέλο διοίκησης και αυτοδιοίκησης και ειδικές πολιτικές».
Πόροι και αρμοδιότητες
Όσον αφορά τους πόρους της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης, το 14ο συνέδριο της ΕΝΑΕ ζητά να έχουν ως εξής:
I. Ποσοστό 15% από τα έσοδα του Φόρου Εισοδήματος Φυσικών και Νομικών Προσώπων (ΦΕΦ&ΝΠ).
II. Ποσοστό 15% από τα έσοδα του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ).
III. Ποσοστό επί του Ενιαίου Τέλους Ακινήτων ή του όποιου -υπό θέσπιση- φόρου αφορά την ακίνητη περιουσία (για παράδειγμα επί του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας).
IV. Καθορισμό νέου ΚΑΠ με το όνομα «Πόρος Δημόσιας Υγείας και Κοινωνικής Μέριμνας», οριζόμενος στο 30% του φόρου καπνού.
V. Απόδοση στις Π.Α., εξ ολοκλήρου (100%) όλων των προστίμων, που επιβάλλονται από τις υπηρεσίες τους.
VI. Καθορισμό «Πόρου Ποιότητας Ζωής» σε ποσοστό 1,5 % από την ισχύουσα Φορολογία Εισοδήματος (πλέον του προαναφερθέντος ποσοστού 15%) για δράσεις, που θα σχετίζονται αποκλειστικά με την προστασία του περιβάλλοντος και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής.
VII. Περιέλευση των πόρων :
1. Του 10% του φόρου μεταβίβασης ακινήτων (ΦΜΑ).
2. Του 4,5% επί των τελών ταξινόμησης και μεταβίβασης στα επιβατικά αυτοκίνητα, φορτηγά και λεωφορεία ιδιωτικής χρήσης και δημοσίας χρήσης που κυκλοφορούν στην Ελλάδα.
3. Του συνόλου των αποδιδόμενων στο Δημόσιο τελών διενέργειας Τεχνικών Ελέγχων Οχημάτων.
Όσον αφορά τις αρμοδιότητες, ζητούν:
1. Τον σχεδιασμό και προγραμματισμό της ανάπτυξης της Π.Α., συμπεριλαμβανομένου του ΕΣΠΑ 2007-2013 και των λοιπών ευρωπαϊκών προγραμμάτων.
2. Την εφαρμογή των περιφερειακών αναπτυξιακών προγραμμάτων (εθνικών και ευρωπαϊκών).
3. Την εξειδίκευση και εφαρμογή σε περιφερειακό επίπεδο των δημόσιων πολιτικών για την προστασία του Περιβάλλοντος.
4. Την κατασκευή, τον έλεγχο της κατασκευής και τη συντήρηση δημοσίων έργων.
5. Την εφαρμογή των προγραμμάτων Πολιτικής Προστασίας.
6. Την εφαρμογή μέτρων μεταναστευτικής πολιτικής.
7. Την εξειδίκευση και εφαρμογή των δημόσιων πολιτικών για το εμπόριο και την προστασία του καταναλωτή.
8. Την εξειδίκευση και εφαρμογή των δημόσιων πολιτικών για τη βιομηχανία.
9. Την εξειδίκευση και εφαρμογή των δημόσιων πολιτικών για τις επιχειρήσεις και την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας.
10. Την εξειδίκευση και εφαρμογή των δημόσιων πολιτικών για την δημόσια υγεία και τη λήψη προληπτικών μέτρων.
11. Την εξειδίκευση και εφαρμογή των δημόσιων πολιτικών για την κοινωνική συνοχή και πρόνοια
«Ανοίγει ο δρόμος που οδηγεί στο μέλλον της περιφέρειας», είπε στο κλείσιμο των εργασιών του συνεδρίου ο νομάρχης Πειραιά Γιάννης Μίχας εκπρόσωπος της μειοψηφίας στο Συμβούλιο της ΕΝΑΕ. «Με την εμπειρία μας δεν θα επιτρέψουμε κακοτεχνίες στο δικό μας Καλλικράτη», τόνισε ο πρόεδρος της ΕΝΑΕ Δημήτρης Δράκος, κλείνοντας τις εργασίες του 14ου Συνεδρίου: «Ζητάμε από τους συναδέλφους να συμβάλλουν στη διαμόρφωση του αυτοδιοικητικού χάρτη, όπως ζήτησε και ο υπουργός. Δεν θα απεμπολήσουμε την παρουσία μας. Δεν θα αυτοκαταργηθούμε. Επιδιώκουμε την ενίσχυση των περιφερειακών θεσμών. Αυτό το εργαλείο το απαιτούν οι καιροί. Αυτό το εργαλείο το απαιτεί η Ελλάδα», κατέληξε.