Επιτακτική ανάγκη εθνικοποίησης των τραπεζών με κοινωνικό έλεγχο
Του Θανάση Πετράκου *
Πρόκληση για τον ελληνικό λαό, που έχει πληρώσει πανάκριβα και κατ’ επανάληψη τη “διάσωση” των τραπεζιτών στα πέντε χρόνια των Μνημονίων συνιστά ο νέος νόμος περί ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών, που ψηφίστηκε με τη διαδικασία του κατεπείγοντος και σε κλίμα συναίνεσης στη Βουλή το Σάββατοαπό ευρεία μνημονιακή πλειοψηφία.
Η πρόκληση είναι ακόμη μεγαλύτερη ότανο υπουργός Οικονομικών κ. Ε. Τσακαλωτος δήλωσε χωρίς να ντρέπεται και χωρίς να κάνει την αυτοκριτική του «ό τι χάθηκε η μάχη για τη διοίκηση των τραπεζών».
Από το 2008 οι ελληνικές τράπεζες έχουν «φιλοδωρηθεί» με περίπου 201 δισ. ευρώ. Τα 130 δισ. ήταν κρατικές εγγυήσεις, τα 48,5 δισ. άμεση κρατική χρηματοδότηση, τα 11 δισ. συμμετοχή ιδιωτών στις αυξήσεις κεφαλαίου και τα 11,5 δισ. το κυριολεκτικό φιλοδώρημα του αναβαλλόμενου φόρου. Η τρίτη ανακεφαλαιοποίηση των 14,4 δις ευρώ θα φτάσει τον λογαριασμό στα 215 δις. Με βάση τη χρηματιστηριακή αξία των 4 συστημικών τραπεζών, το ποσό αυτό αντιστοιχεί στην απόκτησή τους –από το κράτος, και τελικά τους φορολογούμενους–, όχι μία, αλλά πάνω από 40 φορές! Κι όμως η κυβέρνηση με το νέο πλέον νόμο προχωρεί σε σχέδιο διευκόλυνσης μιας φθηνής και ελεγχόμενης ιδιωτικοποίησης των τραπεζών και εκχώρησης του διοικητικού τους ελέγχου στους δανειστές.
Πρώτον αντίη κυβέρνηση να θεσπίσει την άμεση μετατροπή όλων των προνομιούχων μετοχών σε κοινές και να επιβάλει στη συνέχεια το πέρασμα της διοίκησης των συστημικών τραπεζών στο ελληνικό δημόσιο, όπως επιβάλλει το κοινό περί δικαίου αίσθημααφούη «διάσωση» τους έχει φορτωθεί στον Ελληνικό λαό ,ο νόμος δίνει τη δυνατότητα και οι τέσσερις συστημικές τράπεζες ναιδιωτικοποιηθούν.
Αυτό επιβεβαιώνεται μετά την χθεσινή απόφαση του υπουργικού συμβούλιου.
Όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση «75% υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολογιών (Coco’s) και 25% κοινές μετοχές θα είναι η αναλογία στην οποία καλυφθεί το ποσό που θα εισφέρει το ΤΧΣ στις αυξήσεις κεφαλαίου των τραπεζών». Δηλαδή υπό την πίεση των δανειστών, η κυβέρνηση αποδέχεται όρους που οδηγούν σε δραματική συρρίκνωση του ποσοστού κρατικής συμμετοχής στις τράπεζες, παρά το γεγονός ότι το ΤΧΣ θα εισφέρει νέα κεφάλαια 8-9 δισ, ευρώ.
Με τη ρύθμιση αυτή και σε συνδυασμό με την αναμενόμενη συμμετοχή ιδιωτών στις ΑΜΚ, το ποσοστό κρατικής συμμετοχής στην Alpha Bank υπολογίζεται ότι θα μειωθεί από περίπου 60% σε μόλις 14%, στη Eurobank από 34% σε λιγότερο από 11%, ενώ στην Εθνική και στην Πειραιώς θα πέσει κάτω από 30% ( από τα επίπεδα του 60% που ήταν μέχρι τώρα.
Όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση «75% υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολογιών (Coco’s) και 25% κοινές μετοχές θα είναι η αναλογία στην οποία καλυφθεί το ποσό που θα εισφέρει το ΤΧΣ στις αυξήσεις κεφαλαίου των τραπεζών». Δηλαδή υπό την πίεση των δανειστών, η κυβέρνηση αποδέχεται όρους που οδηγούν σε δραματική συρρίκνωση του ποσοστού κρατικής συμμετοχής στις τράπεζες, παρά το γεγονός ότι το ΤΧΣ θα εισφέρει νέα κεφάλαια 8-9 δισ, ευρώ.
Με τη ρύθμιση αυτή και σε συνδυασμό με την αναμενόμενη συμμετοχή ιδιωτών στις ΑΜΚ, το ποσοστό κρατικής συμμετοχής στην Alpha Bank υπολογίζεται ότι θα μειωθεί από περίπου 60% σε μόλις 14%, στη Eurobank από 34% σε λιγότερο από 11%, ενώ στην Εθνική και στην Πειραιώς θα πέσει κάτω από 30% ( από τα επίπεδα του 60% που ήταν μέχρι τώρα.
Αυτό είναι μέγα σκάνδαλο διότι το αποτέλεσμα θα είναι , ότι ο φορολογούμενος δεν θα πάρει ποτέ πίσω όσα δανείστηκε και προσέφερε στις τράπεζες.
Το μόνο που θα αλλάξει με τη νέα επανακεφαλαιοποίηση είναι τα ποσοστά συμμετοχής των Ελλήνων και των ξένων μεγαλομετόχων υπέρ των ξένων
Δεύτερον, μετατίθεται στο προσεχές μέλλον το καυτό πρόβλημα των «κόκκινων δανείων», με το φάσμα των πλειστηριασμών για την πρώτη κατοικία, που απειλεί εκατοντάδες χιλιάδες νοικοκυριά, να έρχεται ακόμη πιο κοντά.
Τρίτονδεν υπάρχει καμία πρόνοια να μην «κουρευτούν» και πάλι οι μικροομολογιουχοι
Τέταρτον η EBRD (Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανάπτυξη και την Ανασυγκρότηση), θα συμμετάσχει στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Από το καταστατικό της έχει αμνηστία (!)Η Τράπεζα αυτή λοιπόν έρχεται και επισήμως στην Ελλάδα μαζί με την αμνηστία και θα συμμετάσχει στην ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών!!!.
Πέμπτον και πιο σοβαρό.Το ΤΧΣ θα μετάσχει στην τρίτη ανακεφαλαιοποίηση με ένα απροσδιόριστο μίγμα κοινών μετοχών με δικαιώματα ψήφου, προνομιούχων μετοχών που θα ανταλλαγούν με κοινές, και ομολόγων μετατρέψιμων σε ομόλογα (CoCos).Το ΤΧΣ θα καλύψει κεφαλαιακά το «δυσμενές σενάριο» των stress tests, ενώ το «βασικό σενάριο» πρέπει να καλυφθεί υποχρεωτικά από ιδιώτες, πρακτικά αποκλειστικά ξένα κεφάλαια.Όμωςοι σαρωτικές αλλαγές που δρομολογούνται στη διοίκηση του ΤΧΣ και, στη συνέχεια, των συστημικών τραπεζών, παραδίδουν το ελληνικό τραπεζικό σύστημα στους δανειστές (Κομισιόν, ΕΚΤ, ESM).. Το ΤΧΣ δεν είναι πλέον «Δημόσιο». Βάσει και των ρητών δεσμεύσεων του Μνημονίου, η πλήρης λειτουργική «ανεξαρτησία» του ΤΧΣ σημαίνει πολύ απλά την πλήρη εξάρτησή του από τους πιστωτές, μέσω ΕΚΤ, ESM και ΤτΕ.
Τα επτά από τα εννέα μέλη του Γενικού Συμβουλίου του ΤΧΣ και τα δύο από τα τρία μέλη της Εκτελεστικής Επιτροπής του (συμπεριλαμβανομένων και των προέδρων των δύο οργάνων) θα επιλέγονται από “Επιτροπή Επιλογής” με τη σύμφωνη γνώμη του Euro Working Group. Η εν λόγω Επιτροπή Επιλογής θα αποτελεί άμεσο όργανο των δανειστών, αφού τα τρία από τα έξι μέλη της, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου της, θα ορίζονται από Κομισιόν, ΕΚΤ και ESM.
Στη συνέχεια, το διορισμένο από τους δανειστές, ουσιαστικά, ΤΧΣ, θα αξιολογήσει τα Δ.Σ των Τραπεζών και θα κάνει όποιες αλλαγές θέλει στη διοίκησή τους, ενώ η παντοδύναμη Επιτροπή θα μπορεί να παύει και να αλλάζει τα μέλη του, ανάλογα με την “απόδοση” τους και θα καθορίζει τις απολαβές τους. Σημειωτέον, ότι το ΤΧΣ θα λειτουργεί υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας, για ευνόητους λόγους.
Αυτό σημαίνει πλήρη παράδοση του άμεσου ελέγχου του ελληνικού τραπεζικού συστήματος- και μέσω αυτού, στρατηγικής σημασίας, χρεωμένων ελληνικών επιχειρήσεων, από τη βιομηχανία μέχρι τα ΜΜΕ- στους δανειστές και επικυρίαρχους της χώρας.
Τέλος αποτελεί “μεγάλη επικοινωνιακή απάτη” ότι με την νέα ανακεφαλαιοποίηση οι τράπεζες θα ξεκινήσουν να χορηγούν δάνεια!!! Τα ποσά αυτά στο σύνολο του Παθητικού και σε σύγκριση με τις καταθέσεις αποτελούν ασήμαντο ποσοστό.. .Τα στοιχεία της ΕΚΤ αποκαλυπτικά : 120 δις είναι οι καταθέσεις και 107 δισ. ευρώ τα «κόκκινα» δάνεια – Ύφεση 3,3% για φέτος και 3,9% για το 2016 .Το μεγαλύτερο μέρος των καταθέσεων έχει μετατραπεί – δυστυχώς – σε “κόκκινα δάνεια.
Ούτε βέβαια νοείται ρευστότητα για υγιείς επιχειρήσεις, αν τα επιτόκια παραμείνουν 8 ή 9%, δηλαδή 4πλάσια των ευρωπαϊκών. Η κυβέρνηση δεν έκανε καμία διαπραγμάτευση με στόχο τη μείωση του κόστους του χρήματος, από κάθε πρόσφορη ευρωπαϊκή πηγή.
Επίσης Και στα επόμενα δύο χρόνια θα σημειωθεί αρνητική πιστωτική επέκταση, ήτοι θα συνεχιστεί (αν δεν επιταθεί) ο περιορισμός στη χορήγηση δανείων. Διότι, μαζί με τα νέα κεφάλαια, οι τράπεζες θα αναλάβουν την υποχρέωση να εξοφλήσουν, εντός μιας διετίας, τα δάνεια που έλαβαν από το Ευρωσύστημα μέσω του Μηχανισμού Έκτακτης Χρηματοδότησης (ELA).
Και βέβαια στο 3ο Μνημόνιο δεν υπάρχει καμία απολύτως πρόβλεψη να χορηγηθούν δάνεια από τους Θεσμούς για να αποπληρωθούν τα “κόκκινα δάνεια”…
Ούτε φυσικά η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών συνεπάγεται επιστροφή των καταθέσεων…
Ούτε φυσικά η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών συνεπάγεται επιστροφή των καταθέσεων…
Τα παραπάνω καθιστούν εξαιρετικά αναγκαία και επείγουσα τη λαϊκή, αγωνιστική παρέμβαση για
Την άμεση εθνικοποίηση των τεσσάρων συστημικών τραπεζών και τη λειτουργία τους υπό κοινωνικό έλεγχο.
Για ένα δημόσιο τραπεζικό σύστημα, που θα προβεί στην αναγκαία διαγραφή και γενναία ρύθμιση των χρεών στα νοικοκυριά και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και ιδιαίτερα για τα στεγαστικά δάνεια και
-Την παροχή ζωτικά αναγκαίας ρευστότητας στην οικονομία, σε ρήξη με τις ασφυκτικές πολιτικές λιτότητας που επιβάλλει η ευρωζώνη.
*τ. Βουλευτής Μεσσηνίας και μέλος του πολίτικου συμβουλίου της Λαϊκής Ενότητας