ΑΡΚΕΤΟΣ λόγος γίνεται για το Πολεοδομικό των Γαργαλιάνων και σήμερα επαναφέρουμε προτάσεις που έχουν υποβληθεί στο παρελθόν για την ουσία του σχεδιασμού του όπως είναι τα ακόλουθα;
Η διαδικασία του σχεδιασμού (ΓΠΣ) στοχεύει στη δημιουργία μιας νέας εικόνας του τόπου, διαμορφωμένης στη βάση μιας στρατηγικής τοπικού και ίσως και υπερτοπικού χαρακτήρα με στόχο την ικανοποίηση, αφ’ ενός, των κατοίκων και των τοπικών επιχειρήσεων και, αφ’ ετέρου, των προσδοκιών των επισκεπτών και των επενδυτών.
Η μοναδικότητα κάθε πόλης (μικρής ή μεγάλης) οφείλεται στη χωροταξική της διευθέτηση, στην ιδιαιτερότητα της μορφής και της λειτουργίας των χώρων της, καθώς και στον τρόπο με τον οποίο οι αστικοί χώροι συναντούν την ατομική και συλλογική εμπειρία. Με άλλα λόγια, η σύμπτωση χώρου, πολιτισμού και ιδιαιτεροτήτων είναι αυτή που σφυρηλατεί τις ατομικές αστικές ταυτότητες και δημιουργεί ζωντανούς ρυθμούς στη ζωή μιας πόλης.
Κεντρικό ρόλο εδώ παίζουν οι στρατηγικές παρεμβάσεις στην αισθητική και την αρχιτεκτονική του αστικού σχεδιασμού, οι οποίες, μέσα από επίσημες και ανεπίσημες διαδικασίες, συμβάλλουν στη δημιουργία των αστικών πολιτισμών και ταυτόχρονα διαμορφώνουν την ιδιαίτερη εικόνα της πόλης.
Η εμφάνιση της πόλης, τα θέλγητρα που έχει και προσφέρει σε επισκέπτες και κατοίκους είναι τα κύρια γνωρίσματα που τη διαφοροποιούν από άλλες και την αναδεικνύουν σε μοναδικό και ελκυστικό τόπο επίσκεψης, εργασίας και επένδυσης.
Αρχές - μέθοδος του σχεδιασμού
Με την προοπτική αυτή, οι αρχές και παράμετροι στις οποίες πρέπει να στηρίζεται τόσο ο χωροταξικός, όσο και ο πολεοδομικός σχεδιασμός, με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη, δηλαδή την αειφορική διαχείριση των πόρων ώστε να εξυπηρετούνται οι σύγχρονες ανάγκες και ταυτόχρονα να διατηρούνται οι δυνατότητες ανάπτυξης για τις επόμενες γενεές, είναι συνοπτικά οι εξής:
ΤαΔυνατά σημεία
Στην αφετηρία του σχεδιασμού, στη διάγνωση της υπάρχουσας κατάστασης, πρέπει να εντοπίζονται τα ισχυρά σημεία, τα «συγκριτικά πλεονεκτήματα» της συγκεκριμένης περιοχής που αποτελεί το αντικείμενο του σχεδιασμού. Αυτά μπορεί να αναφέρονται στη γεωγραφική θέση, τις συνδυασμένες μεταφορές, τις κλιματολογικές συνθήκες, τους φυσικούς, ενεργειακούς και υδάτινους πόρους, τα υπάρχοντα δίκτυα υποδομής, την πολιτιστική κληρονομιά, την ποιότητα ζωής, το επιχειρηματικό περιβάλλον, το εργατικό δυναμικό, τις επενδυτικές ευκαιρίες.
2.2 Αδύναμα σημεία
Ο εντοπισμός των αδυναμιών είναι κρίσιμος, ιδιαίτερα ως προς την ποιότητα των συνθηκών κατοικίας, τις περιβαλλοντικές συνθήκες, την ισορροπία απασχόλησης- κατοικίας, τη συγκοινωνιακή υποδομή και τις κυκλοφοριακές συνθήκες, την εξυπηρέτηση από τεχνολογικά δίκτυα (ευρυζωνικότητα, διαχείριση αποβλήτων αστικών - βιομηχανικών μονάδων και απορριμμάτων), τη διασύνδεση της περιοχής με άλλες όμορες ή σε εθνικό και σε διεθνές επίπεδο. Ακόμη, η σχέση αστικών πυρήνων με τις περι-αστικές ζώνες και τις σχετικές πιέσεις. Αποτελέσματα αυτών των αδυναμιών είναι η άναρχη δόμηση, η κυκλοφοριακή συμφόρηση, η ρύπανση του περιβάλλοντος, η υπερκατανάλωση ελεύθερων χώρων.
Ευκαιρίες και απειλές
Η ανίχνευση και ο εντοπισμός των ευκαιριών αλλά και των απειλών στην ανάπτυξη της περιοχής που δημιουργούνται από εξωγενείς αλλά και από ενδογενείς παράγοντες (ενδεικτικά: μεταβολές σε εθνικό ή διεθνές επίπεδο λόγω π.χ. της παγκοσμιοποίησης ή της χρηματοοικονομικής κρίσης, οδικοί άξονες και μεγάλα έργα π.χ. ΠΟΤΑ, έργα οδοποιίας, περιβαλλοντικοί κίνδυνοι π.χ. χωματερές, λιόζουμα και υποβάθμιση αστικού περιβάλλοντος κ.ά.). Είναι πρωταρχικής σημασίας η αξιοποίηση των δυνατοτήτων που παρέχει η σύγχρονη τεχνολογία, σε όλους τους τομείς (πληροφορική και επικοινωνία, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ανακύκλωση κ.λπ.). Οι αρχές της αειφορίας πρέπει να διέπουν την ανάλυση των απειλών αλλά και των ευκαιριών, δεδομένου ότι ένα αναβαθμισμένο, καθαρό περιβάλλον, με ορθολογική και συνεπή διαχείριση, μπορεί να αποτελέσει αποφασιστικό συντελεστή της ελκυστικότητας μιας περιοχής. 3. Στρατηγική του σχεδιασμού Με βάση την ανάλυση των παραπάνω δεδομένων, είναι αναγκαίο να καθοριστεί μια στρατηγική που θα προσδώσει ένα συνεκτικό πλαίσιο για την ανάπτυξη και τη χωρική οργάνωση της περιοχής μελέτης και θα στηρίζεται σε τρεις άξονες: -Την ενίσχυση της ελκυστικότητας της περιοχής -Την αναζήτηση της ισορροπίας μεταξύ των μελετώμενων γεωγραφικών τομέων -Την ανάπτυξη της αλληλεγγύης μεταξύ των φορέων της περιοχής.